حیرت در عرفان

Authors

مجید صادقی

راضیه عروجی

abstract

حیرت در عرفان اسلامی، یکی از مطلوبات مهم و از مقامات عالیه عارف است. حیرت در بادی امر با ضلالت و سرگردانی هم معنا ست. اما در عرفان به عنوان بدیهه ای است که بر قلب عارف وارد می شود و نهایت معرفت عارف به باری تعالی را می رساند. چون ذات او حقیقتی لا یتناهی است و در ادراک محدود عقل جای نمی گیرد، بنابراین درک عقل از حقیقت او و همچنین آنچه که مربوط به عالم غیب و ماوراءطبیعت است قرین باعجز و حیرانی است. خداوند بزرگترین رازی است که نه عقل ونه کشف به فهم ذاتش پی نخواهند برد و همیشه در حیرت و سرگردانی  باقی خواهند ماند. فیلسوف و عارف با دو ابزار عقل و کشف و شهود، کوششهای فراوانی برای کشف حقیقت و ادراک آن نموده و در بسیاری موارد با هم همنشین و موافق بوده اند. اما در مسأله حیرت این دو تیره با هم هم داستان نشده و فیلسوف در همه حال از حیرانی و سرگردانی گریزان بوده و عارف طالب آن. حیرت از مطلوبات عارف است  اما برای فیلسوف از امور نکوهیده و مذموم.عارف در اکتشافات عالیه خود به حقایقی از معرفت ذات باری می رسد که وقتی آنها را بر عقل فلسفی عرضه می کند، آن را حیران و سرگردان می گذارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

قلمرو حیرت و مشکات عرفان

آنچه در این مقال می­خوانید، مروری است ادیبانه بر تاریخ تلاش­های نافرجام فکری بشر در جهت شناخت حقیقت هستی و گشودن گرهی از معمای رازناکِ وجود. و شاید بث الشّکوایی است برخاسته از قلمی که حاصل سال­ها مداقه و باریک بینی در فلسفه حیات و مشاهدة گم­گشتگی­های انسانی را به نثری شعرآمیز و یا شعری نثرآمیز بیان ساخته است. نویسنده در نهایت مدّعی است آنچه از دست لرزان فلاسفه و حکمای ژرف­بین یونان و مغرب­زمین بر...

full text

قلمرو حیرت و مشکات عرفان

آنچه در این مقال می­خوانید، مروری است ادیبانه بر تاریخ تلاش­های نافرجام فکری بشر در جهت شناخت حقیقت هستی و گشودن گرهی از معمای رازناکِ وجود. و شاید بث الشّکوایی است برخاسته از قلمی که حاصل سال­ها مداقه و باریک بینی در فلسفه حیات و مشاهده گم­گشتگی­های انسانی را به نثری شعرآمیز و یا شعری نثرآمیز بیان ساخته است. نویسنده در نهایت مدّعی است آنچه از دست لرزان فلاسفه و حکمای ژرف­بین یونان و مغرب­زمین برن...

full text

عقل و حیرت

چالش عارف و فیلسوف یکی از اشکال مخالفت با فلسفه است. فلسفه در طول تاریخ از سه ناحیه متشرعان دین باور تجربه گرایان دین ستیز و عارفان عاشق با انگیزه های متفاوت مورد حمله قرار گرفته است . یکی از دلکش ترین بحثها در تاریخ تفکر بشری مناظره اندیشه و شهود عقل و عشق و دانش و بینش است. عارفان در درک مسائل ماورای طبیعت به قدرت عقل خوشبین نیستند و عقل ستیزی در آثار قریب به اتفاق آنان مشاهده می وشد. عقل در ...

full text

بازتاب حیرت خیام در ادبیات فارسی

آنچه خیام را از دیگر شناسندگان راز متمایز کرده، صمیمیت فراوان او در قبال نادانی خویش است. او می‌داند که نمی‌داند و این نادانی را نه تنها از خود و دیگران پنهان نمی‌کند که در بوق و کرنای چهارگانی‌های بلندآوازه‌ خود به اوج فریاد می-رساند. او می‌خواهد با این کار به همه‌ مدعیان دانایی بیاموزد که دانستنِ ندانستن، عیب نیست بلکه به دروغ خود را واقف اسرار شناساندن عیب است. او می‌خواهد در رباعیات خویش به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های فلسفی کلامی

Publisher: دانشگاه قم

ISSN 9791-1735

volume 7

issue 28 2006

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023